Lieve allemaal,
Eens in de zoveel tijd deel ik in een mailing mijn inspiratie. Ik vertel over mijn (holistische) visie op mijn werk, een ervaring die mij bij bleef of ik zal uitdiepen met wat voor methoden ik graag werk.
Ik geniet ervan om tijd te maken om te schrijven en merk tegelijkertijd dat het helpt om dingen op een rijtje te zetten en om te ontdekken hoe bepaalde dingen werken (voor mij).
Deze mailing gaat over:
- Methode: Het Schriklichaam
- Mijn onderzoek naar bewust worden van stressreacties
- Mijn werkplekken waarderen
Je ontvangt deze mail, omdat we ooit hebben samengewerkt, je coaching bij mij hebt gevolgd of omdat ik denk dat je dit wellicht interessant vindt. Stuur de mail ook gerust door, als je denkt dat iemand anders het zal aanspreken.
Leuk om van je te horen als je vragen, suggesties of opmerkingen hebt. Mocht je geen behoefte hebben aan deze mailing, laat het me graag weten dan haal ik je van de lijst. Je kunt ook onder deze mailing unsubscriben.
Liefs, Tom
Vorige nieuwsbrieven gingen over:
|
|
Terugkijkend op mijn leven tot nu toe, ben ik dankbaar voor de ervaringen die ik heb mogen opdoen. Niet altijd makkelijk, wel heel leerzaam. Ervaringen leren me dat het er niet gaat om wat je overkomt, maar hoe je ermee omgaat. Wat heb je nodig als er iets gebeurt? Steeds weer weg leren bewegen van verklaringen die het hoofd bedenkt naar bewustwording, zelfonderzoek en zelfzorg. Fijn om zo verschillende tools en methoden te hebben gevonden die mij kunnen ondersteunen in wat ik nodig heb in specifieke situaties. Een hele heldere, beeldende methode vind ik het Schriklichaam.
In contact of uit contact
In het filmpje hieronder kun je het Schriklichaam zien, oorspronkelijk ook wel de Hoberman Sphere genoemd. Het geheel van vertakkingen van deze bol staan in het schriklichaam voor je lichaam. In een ontspannen staat zit je zo in het midden tussen helemaal open en helemaal dicht. En in het midden van het schriklichaam daar bevind jij je.
Het schriklichaam is helemaal open wanneer je bijvoorbeeld net verliefd bent en vol bent met verliefde, zaligmakende gevoelens. Wanneer je schrikt van iets kun je dicht gaan, het schriklichaam raakt gesloten, wat tevens vaak de ervaring is net na schrik. Je zit wat op slot en gaat veel nadenken. Bovendien kun je stekelig zijn, prikkelig naar jezelf en je omgeving. Ook kun je het gevoel alsof 'je er niet helemaal meer bent.' Prachtig uitgebeeld door het schriklichaam omdat je met name uit stekels bestaat en er bijna geen jij meer over is binnen in het de stekels. Je bent uit contact.
Wanneer het schriklichaam ontspannen is, ben je in contact met jezelf en je omgeving en voel je je open. Je kunt jezelf waarnemen en voelen hoe je reageert op bepaalde omstandigheden: als het fijn is ontspan je en ga je wat meer open, als het spannend is ga je wat meer dicht. Een mooie manier om jezelf en je voorkeuren te leren kennen. Wanneer je plots schrikt kan het lastig zijn om te bedenken wat je nodig hebt. Daarom zijn ervaringen nodig, zodat je er in een ontspannen moment op kunt reflecteren, op wat je nodig hebt wanneer je wellicht weer schrikt.
|
|
Codes en kleur bekennen
Met een onderzoeksgroepje hebben we een tijd lang onze reacties op schrik bestudeerd en op rustige momenten aan elkaar gevraagd wat dan fijn is. In eerste instantie bleek het essentieel om alleen een code te hoeven roepen. Schrik is zo'n ongemakkelijk gevoel dat je bijna niet in staat bent om rustig iets te communiceren. Een code bleek heel prettig, omdat het kort en krachtig is. Doordat we hadden besproken hoe ieder van ons op schrikt reageert en wat je dan nodig hebt, wisten anderen hoe ze met je om konden gaan. Bijvoorbeeld even afstand houden, of juist toenadering zoeken. Vaak bleek ook fysiek contact nodig, zodat je schriklichaam zich weer kon ontspannen. 'Ik ben er weer!' Riep iemand dan vaak opgelucht. :-)
In ons onderzoek staat code rood voor boosheid en heeft de persoon het gevoel nodig dat de boosheid niet weg hoeft. Toenadering, erkenning en een arm om je heen helpt dan. Code blauw houdt in dat iemand bevriest en gaat wantrouwen. Daarbij helpt wat druk geven op o.a. de wervelkolom (shiatsu), zodat het schriklichaam weer kan ontspannen. Code paars tenslotte betekent in je hoofd gaan en neerkijken op de anderen, terwijl er intern angst blijkt te zijn. Tijdelijk wat afstand nemen van de situatie helpt. Vervolgens is het fijn om weer contact te maken en bijvoorbeeld even naast elkaar te gaan zitten, zonder al teveel te praten met elkaar.
In het volgende blok kun je meer lezen over wat er zich allemaal in je lichaam afspeelt tijdens een schrik- of stressreactie.
Ervaringsdeskundige
Zelf ben ik heel blij over met al mijn eigen ervaringen en onderzoek. Met name omdat ik nu als ervaringsdeskundige kan luisteren naar mensen in mijn werk en hen kan vragen hoe zij soortgelijke situaties en reacties ervaren. Eventueel kan ik mijn eigen ervaringen inbrengen. En vragen wat zij dan nodig hebben...
Heerlijk om zo te kunnen (samen)werken!
|
|
|
Een doorlopend onderzoek voor mij is hoe het lichaam reageert wanneer het in stress raakt en specifieker hoe het reptielbrein bepaald gedrag activeert. Met name wanneer het zorgt voor een reactie die niet in verhouding is met de situatie. Dit schrijven is een verkennend onderzoek, om mijn ervaringen en kennis eens op een rijtje te zetten.
Hieronder vind je een afbeelding van de ontwikkeling van het menselijk brein. Je kunt het brein zien als een slakkenhuis, waarbij het oude brein of reptielbrein het binnenste gedeelte vormt. Vervolgens bevindt zich in het middengedeelte het zoogdierenbrein en tot slot het nieuwe brein, waar o.a. ook ons zelfbewustzijn in huist. Het vermogen om jezelf waar te nemen en op jezelf te kunnen reflecteren.
|
|
Vechten, vluchten of bevriezen
Het reptielbrein zorgt voor een onmiddellijke reactie in een stress-situatie. Je zenuwstelsel schakelt via de amygdala de hypothalamus in, om hormonen te produceren voor de vecht-, vlucht- of bevriesreflex. O.a. adrenaline zorgt ervoor dat je hartslag verhoogt en er meer bloed stroomt naar je armen, benen en hoofd. Dit gebeurt in een split-second. Je voelt je boos worden, angstig of wellicht dwaal je af en kijk je opeens wat glazig voor je uit...
De nervus vagus, de zwervende zenuw in je nek, wordt ook wel de koningin van het zenuwstelsel genoemd, omdat het een belangrijke rol speelt in de activering van hetzij je sympatische (vechten, vluchten of bevriezen) of je parasympatische zenuwstelsel (rusten en ontspannen).
In de stress-reactie activeert het autonome (zelfstandige) zenuwstel het sympatische zenuwstelsel. Zoals gezegd, je hart gaat meer bloed pompen, je bijnieren gaan adrenaline aanmaken, je spieren (o.a. de psoas) worden actief. Niet dringende functies zoals je spijsvertering en seksuele behoeften worden tijdelijk stopgezet. Ook je denken stopt, want alle energie wordt verzameld en gericht op overleven. Al wordt op celniveau je ervaring wel opgeslagen, wat verklaart waarom je in bepaalde omgevingen of bij bepaalde mensen opeens weer adrenaline kunt gaan aanmaken...
Als je je energie niet kunt uitwerken, zoals bij boos worden (vechten) of weggaan uit een situatie (vluchten), schakelt je systeem over op de bevriesreactie. Deze relfex stamt uit de tijd dat je als dier de grootste kans op overleven had als je je voor dood hield.
|
|
Denken of bewegen
Nadat de stress-trigger is verdwenen en je weer tot rust wil komen, kan het zijn dat je blijft malen, je zorgen blijft maken. Een teken wellicht dat je nog adrenaline in je lichaam hebt dat nog afgevoerd mag worden. Je sympatisch systeem staat nog aan en dit zorgt er als het ware voor dat je je zorgen blijft maken: 'Ben ik al veilig?'
Door zelfregulatie kun je de fysieke reactie die niet meer nodig is maar nog wel in je lichaam doorwerkt weer tot rust brengen om de adrenaline af te voeren. Dit is waarom een wandeling maken, een stuk gaan hardlopen of zwemmen zo fijn kan zijn. Wat belangrijk is dat je wat beweegt en bewust de spanning uit je lichaam voelt gaan. Ook fijn gezelschap opzoeken en samen onderzoeken, uitspreken en lachen is een wondermiddel omdat dan oxcytonine vrijkomt in je lichaam als tegenhanger van adrenaline. Dit heet ook wel het 'knuffelhormoon'.
Je activeert op deze manier weer je parasympatisch zenuwstelsel, ook wel 'the rest and DIGEST state' genoemd. Het systeem dat zorgt dat je tot rust komt, je eten rustig kunt verteren en je lichaam in staat stelt op celniveau te herstellen en op te bouwen.
|
|
Het belang van je fijn voelen (veiligheid)
Stephen Porges beschrijft in zijn polyvagal theorie dat de nervus vagus drie trajecten kan activeren: vechten/vluchten, bevriezen of ontspanning. Hij ontdekte dat de nervus vagus reageert op gezichtsuitdrukkingen van mensen in je omgeving en gevoelig is voor klanken. Hiermee scant de vagus je omgeving of je veilig bent of niet, wat ertoe kan leiden dat je ontspant of in een vecht-vlucht of bevriesreactie kunt schieten.
Zijn theorie legt zo uit waarom je ontspant, wanneer je je gezien en begrepen voelt door mensen waar je om geeft én waarom je, wanneer je je niet gezien of gehoord voelt, opeens in woede kunt uitbarsten, je opeens wegrent van een situatie of dat je verstijft. Terugkijkend op eigen ervaringen verklaart dit waarom ik soms zo heftig kon reageren, juist op de mensen waar ik van houd.
|
|
Proactief handelen
Wanneer je je bewust wordt dat je nu eenmaal zo reageert in sommige situaties, kun je proactief handelen door met mensen waar je je veilig bij voelt aan te geven, wat je stress-reactie is en wat je dan nodig hebt. Deze zelfzorg voordat je reactie weer optreedt, kan tijdens de stress-reactie zelf al voor wat lucht zorgen. Zo kun je gaan oefenen met nieuw, bewust gedrag.
Want het gaat er niet om hoe vaak je de verbinding verliest, waar het om gaat is dat je de verbinding herstelt. :-)
Inspiratiebronnen
Facebookposts van Korrie de Vet en Jan Bommerez
Wikipedia
|
|
|
|
The Fight or Flight Response.
|
|
Leuk om door al mijn onderzoek mijn voorkeur voor fijne, mooie en rustige werkplekken te begrijpen en waarderen. En dat terug te krijgen van mensen waar ik mee werk! :-)
|
|
|
|
|
