Leesinstructie helpt hbo-studenten bij het lezen van Engelstalige teksten

Deborah Yapp promoveerde op 19 november 2021 aan de Universiteit van Utrecht. Haar proefschrift bestudeert het verbeteren van tweedetaal-leesprestaties in het hoger onderwijs door expliciete leesstrategie-instructie. Ze werkt als docent Engels bij hbo-Rechten aan de Hogeschool Leiden en onderzoekt het aanleren van metacognitieve lees- en leerstrategieën voor studenten in online onderwijs. Lees hier meer over haar promotieonderzoek.

De Grote Taaldag 2022 – ter nagedachtenis aan Pieter Muysken

Al decennialang komen taalkundigen van over heel Nederland samen om hun meest recente werk te bespreken op de Grote Taaldag. De laatste vijf jaar heeft Bert Le Bruyn deze dag zelf mee georganiseerd en was hij vooral aan het rondlopen in (fysieke of virtuele) gebouwen. Dit jaar, op 4 februari, kon hij voor de eerste keer weer eens ‘gewoon’ deelnemen. Lees hier zijn opgetogen verslag met onder meer aandacht voor het werk van de vorig jaar overleden Pieter Muysken.

Factoren die het welzijn van taaldocenten positief beïnvloeden

Al ruim voor de pandemie was Sarah Mercer van de Universität Graz geïnteresseerd in het welzijn van taaldocenten. In het tijdschrift Theory & Practice of Second Language Acquisition beschrijft haar onderzoeksteam welke factoren een positieve bijdrage leveren aan het mentale en lichamelijke welzijn van taaldocenten. In het kort zijn dit: (1) collega’s die gemotiveerd en behulpzaam zijn en willen (door)leren; (2) een werkgever die vertrouwen heeft en autonomie toelaat; (3) de fysieke werkplek zelf met toegang tot bijv. groen en goed werkende ICT; (4) een goede relatie met studenten waarbij ‘mijn leerlingen zien groeien’ als bijzonder positief werd ervaren. Wie de details wil weten, kan hier het artikel lezen. 

Google Translate als learning tool

Voor talen als het Engels, Spaans en Frans bestaan talloze apps en online leermiddelen, maar hoe doe je dat als je een ‘kleinere taal’ zoals het Nederlands wilt leren? Voor een artikel in Language Learning and Technology hebben onderzoekers Catharina van Lieshout en Walcir Cardoso van de Concordia Universiteit in Montreal onderzocht in hoeverre leerders baat hebben bij Google Translate, en dan specifiek voor het leren van woorden (de vertaalfunctie), luisteren naar correcte uitspraak (via text-to-speech) en oefenen om zelf goed uit te spreken (via automatic speech recognition). Na één uurtje zelf ‘spelen’ met Google Translate konden veel deelnemers woorden vertalen en correct uitspreken. Vooral de strategie om eerst naar de uitspraak te luisteren, dat na te zeggen, en vervolgens te proberen of Google Translate de eigen uitspraak herkent, bleek goed te werken. De vraag voor het taalonderwijs is dus niet “hoe zorgen we ervoor dat leerlingen geen Google Translate gebruiken?” maar “hoe kunnen we leerlingen erbij helpen om er goed gebruik van te maken?" In dit artikel vind je een paar aanwijzingen.

Startnotitie mvt van SLO beschikbaar

Zoals bekend heeft SLO de opdracht van OC&W om de examenprogramma’s te actualiseren, inclusief die van de moderne vreemde talen (naast Nederlands en andere vakken). Specifiek voor mvt zien zij een viertal uitdagingen: (1) integratie van vaardigheden onder elkaar en met inhouden om zo docenten te ‘inspireren om samenhang in hun onderwijs te realiseren’; (2) doorlopende leerlijnen creëren zowel van onderbouw naar bovenbouw als van vo naar vervolgopleidingen in het mbo, hbo en wo; (3) nieuwe inhouden zoals digitale communicatie, meertalige benaderingen, creatieve teksten gepaard met een passend talenaanbod (inclusief minderheidstalen) evenals een focus op reflectie op taal en interculturaliteit; (4) toetsen en examineren - en daarmee doelt men niet alleen op het centraal examen waar de focus te eenzijdig op (bepaalde aspecten van) lezen ligt. Alle details kun je lezen in de Startnotitie moderne vreemde talen, die je nu kunt downloaden van de SLO website.

Language Learning website Rijksuniversiteit Groningen 

Team Language Learning van de vakgroep Europese Talen en Culturen (Rijksuniversiteit Groningen) heeft een nieuwe website gelanceerd ter ondersteuning van docenten vreemde talen. In de Task Corner kunnen taaldocenten zoeken naar taken (alle volgens principes van taakgericht taalleren, TBLT) in acht verschillende talen (Nederlands, Engels, Frans, Duits, Italiaans, Russisch, Spaans en Zweeds) met behulp van een filter voor niveau, competentie, input/output, instellingen, doelen, et cetera. Ook vind je er de meertalige podcastserie The CEFR in context waarvoor studenten gebruikers en deskundigen interviewden over verschillende aspecten van het ERK. Luister naar de visie van de ‘makers’ van het ERK: Brian North en Enrica Piccardo, en andere experts zoals Alessandra Corda, Christoph Nickenig, Rick de Graaff en anderen. Binnenkort meer!

Meertalig met een dialect

Als expats hun kinderen tweetalig opvoeden, wordt dat als iets positiefs gezien. Maar waarom is er ineens die associatie met achterstanden als ouders thuis het Nederlands afwisselen met een dialect? In dit artikel in Trouw lichten Leonie Cornips, bijzonder hoogleraar Taalcultuur in Limburg aan de Universiteit Maastricht, en Veronique De Tier, onderzoeker bij het Instituut voor de Nederlandse Taal en voorzitter van de Stichting Nederlandse dialecten, toe waar dat vooroordeel vandaan komt. Met voorbeelden uit Nederlandse dialecten laten ze bovendien zien dat het tegendeel geldt: meertaligheid met een dialect kan positieve effecten hebben op de cognitieve ontwikkeling.

Breid je repertoire uit tijdens leesweekend Duits

Infographics: samenvattingen van wetenschappelijke artikelen

Het TESOLgraphics Project wil onderzoek naar taalonderwijs en toegepaste taalkunde toegankelijker maken voor docenten om zo evidence-based innovaties in het taalonderwijs aan te moedigen. De eigen innovatie is dat ze werk dat relevant is voor docenten Engels (en andere vreemde talen) in een online repository van visuele samenvattingen aanbieden. Geïnspireerd door het boek The science of learning: 99 studies that every teacher needs to know (2021) van Emma Watson en Bradley Busch, faciliteren ze de dialoog tussen onderzoek en praktijk door datavisualisatie. Op infographics van één pagina presenteren ze belangrijke studies samen met tips voor leerkrachten. TESOLgraphics is gratis online toegankelijk. Op de site onder de tabjes 'Assessment', 'ELT Methodologies' en 'more' vind je de onderwerpen met bijbehorende infographics.

Save the date: Nationaal Congres Engels, maandag 3 oktober 2022

Het volgende Nationaal Congres Engels was gepland voor 25 maart 2022 (Reehorst Ede). Omdat eind januari nog niet duidelijk was welke regels er zouden gaan gelden en Omikron vooral in het onderwijs nog sterk om zich heen greep, is besloten om het congres te verplaatsen naar 3 oktober. Het thema van deze 14e editie is 'English in a Changed World’. Het NCE 2022 wil we een platform bieden voor discussie over en inspiratie voor het geven van Engels in een veranderende wereld. Het programma zal in mei/juni op de website worden geplaatst. Wilt u regelmatige updates ontvangen, volg dan de pagina  facebook.com/nationaalcongresengels. 

Hert vergeten examendomein: de docent als ambassadeur van het vakgebied

Naast hun baan als taaldocent in het voortgezet onderwijs zijn Thomas de Bruijn, Miriam Groenen-Ruis, Florentine Krijnen, Valerie Meessen & Saskia Schreuder Teachers in Residence aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij slaan daarmee een belangrijke brug tussen het middelbaar en hoger onderwijs. In de januari-editie van Levende Talen Magazine pleiten zij voor meer aandacht voor Domein F van het curriculum: oriëntatie op studie en beroep. Het draait erom dat de talendocent een belangrijke rol kan spelen als ambassadeur voor vervolgopleidingen in het taal- en cultuurdomein, bijvoorbeeld door in de lessen een voorproefje te geven van het soort thema's en onderzoeksmethoden die ze daar zullen tegenkomen. Je kunt het LTM-artikel hier downloaden, of ga naar de website van de Teachers in Residence, waar zij ook lesmateriaal aanbieden voor dit doel.
In dit verband is het ook interessant om te kijken naar het Letterenprofiel dat in kaart is gebracht door de KU Leuven. Het helpt om inzicht te krijgen in de specifieke competenties en rollen van studenten in de alfa-vakken.